Decubitus

Wat is decubitus?

Decubitus of doorliggen veroorzaakt veel leed bij patienten en kost de gezondheidszorg
ongeveer een half miljard euro per jaar omdat patienten langer in het ziekenhuis blijven of
thuis intensief behandeld moeten worden.

Wanneer je te lang op 1 plek ligt en je huid is rood aan het worden, dan weet je dat je aan het doorliggen bent. Een doorligplek wordt ook wel decubitus genoemd.
Decubitus is meestal een bijkomend verschijnsel, een complicatie van een andere (eerder bestaande) aandoening. Decubitus is afgeleid van een Latijns woord dat ‘zich neerleggen’ betekent.

Juist het feit dat decubitus vrijwel altijd voorkomt in combinatie met, eigenlijk een indirect gevolg van, een andere aandoening of ziekte die de aandacht geheel opeist, maakt het zo’n sluipend gebeuren. Je ziet niet direct dat het een wond gaat worden daar het vaak van binnenuit naar buiten kruipt, eerst wat rood worden dan nog roder een klein gaatje een nog groter gat.

Allereerst hier een paar tips

• Voldoende beweging, is heel goed, opname van zuurstof in je lichaam, vooral je onderlichaam.
• De BerkelBike of fietsen met Functionele Elektrische Stimulatie, is hiervoor echt heel er goed! Wetenschappelijke studies laten zien dat die duidelijk een betere doorbloeding geven in de billen en in de benen. link naar de Berkelbike
• Als je op een wc gaat zitten, de bril desinfecteren, bv met alcohol, beter is, het te laten doen, zodat de ander ook de billen kan bekijken.
• Na het toucheren, de billen navegen met Betadine, ook dit tegen infecties.
• Gebruik een goed kussen, bv het lucht kussen van Roho.
• Probeer te laxeren zonder laxeermiddelen, dus alleen maar toucheren.
• Veel water drinken om vuile stoffen af te voeren.
• Goede voeding voor de aanmaak van huidcellen en bindweefsel
• UItkijken met bacterien met toucheren e.d.
• Wanneer je een wond hebt, bv op je stuit, dan een gat in het matras maken om de wond te ontlasten.
• Proberen de doorstroming van bloed te bevorderen dmv een beenbeweger, masage of elektro spierstimulatie.
• Zonlicht heeft ook een goede uitwerking op een wond, een half uurtje p/dg met de billen in de zon.
• Slaap nooit met de benen over elkaar, dat geeft echt grote wonden.
• Mocht je voor decubitus in een ziekenhuis ofzo liggen, vraag dan of ze ook massages geven, sommige ziekenhuizen doen dat, niet op de wond maar alleen om de bloedsomloop te stimuleren. In de Hoogstraat gaan ze bijvoorbeeld met je naar het terras op het dak en kun je in de zon liggen met je plek.
• Heb je al last van rode plekken en of wondjes op de billen dan is Poshield Plus een heel goede zalf om de huid weer gezond te maken. Te bestellen bij www.bilogiq.nl
• Ook zijn er mooie honing gaasjes om wonden te genezen. Hier de link naar Combicare
• Voor het behandelen van wonden, hier een goeie Chinese wondtinctuur, ook om decubitus wonden te genezen, super spul, het heet Kang Tai tinctuur. Je maakt een gaasje vochtig met de tinctuur en dan afdekken met een wond pleister en de genezing kan beginnen.
  Te verkrijgen bij www.kang-tai.nl
• Tegenwoordig heb je ook waterstraal/jet massages, zonder u uit te kleden of nat te worden. 28 computergestuurde waterjets geven u een full-body massage met aanpasbare waterdruk, temperatuur en pulserings frequentie. In slechts 10 tot 20 minuten verdrijft de SpaCapsule pijn en spanning uit uw lichaam, hierdoor wordt wel de bloedsomloop gestimuleerd waardoor de wond sneller kan genezen.

De rol van druk.

Hier ook een mooie site over decubitus.

Aan de opbouw en werking van de huid gaan we hier gemakshalve voorbij. Toch is het zo dat meer dieper in de huid gelegen bloedvaatjes een rol spelen. Zodanig zelfs dat uiteindelijk aan de buitenkant van de huid, de doorligplekken en smetten zichtbaar worden. Bij een onoplettende verzorging daarvan kan het huid- en onderliggend weefsel op die plekken als het ware afsterven. Totdat de gaten er in vallen. De gemiddelde druk in die bloedvaatjes (arteriolen) is  32 mm/Hg. Dichter naar het hart is die druk in de grotere bloedvaten veel hoger en bedraagt daar al snel het drievoudige. Maar voor doorliggen is de druk in die ‘buitenste’ vaatjes bepalend. Als die vaatjes worden dichtgedrukt komt er geen bloed meer in het weefsel met alle nare gevolgen van dien.
Het is overigens niet uitsluitend de (hoogte van de) druk, maar zeker ook de tijdsduur ervan die een rol speelt in het veroorzaken van decubitus. Een druk van buitenaf van 50 mm/Hg is al voldoende om die bewuste vaatjes dicht te drukken. Ons eigen lichaamsgewicht brengt al een dergelijke druk met zich mee.
Als we op ons rug liggen zijn dat vooral de plaatsen net boven de billen en de schouderbladen. Ook achterhoofd, ellebogen en hielen zijn op den duur gevarenzones. Als we in het water drijven is de druk zeer gelijk over het lichaam verdeeld. De plaatselijke druk bedraagt dan niet meer 20 mm/Hg. Bij een balletdanseres is de druk op de tenen in de spitzen minstens 100 maal zo hoog. Toch ‘loopt’ zij (of hij) geen decubitus op. Dat komt door de tijdelijke belasting of anders gezegd doordat de ‘ontlasting’ van het lichaam(deel) op tijd komt.

Liggen lijdt niet altijd tot doorliggen wanneer je kunt bewegen.

We brengen dagelijks – meestal s’ nachts – vele uren in bed door en worden dan onderworpen aan dezelfde krachten (druk), die de bloedvaten dichtdrukken. Toch lopen wij geen drukplekken (druk-ulcera) op dankzij een reflexsysteem. Wie denkt dat zij of hij als een soort opgebaarde uitsluitend op de rug slapend de nacht doorbrengt, zit er flink naast. In onze slaap draaien we vele malen. Dat werkt als volgt: De drukplekken raken slecht doorbloed en zenden (pijn) signalen uit naar de hersenen. De hersenen zenden een bewegingsprikkel uit naar de spieren van armen en benen. Deze spieren ‘draaien’ ons lichaam (dus vele malen) om en zo ontsnappen we dus aan een langdurige druk op een plek. Als we wakker zijn doet dezelfde reflex ook z’n werk. We gaan dan regelmatig verzitten of van de ene op de ander voet staan.
Dus niet de hoogte van de druk, maar vooral de tijdsduur is van belang. Kortom, immobiliteit (dus een tekort aan beweging) is dus de belangrijkste oorzaak van decubitus. Wie door ziekte of zwakte niet (meer) zelf kan bewegen moet daarin dus geholpen worden. Vandaar ‘kunstmatig’ bewegen. Behalve drukkrachten, heeft de verpleging ook nog te maken met schuifkrachten. Schuifkrachten versterken de drukkrachten en vormen op die manier een gevaarlijk verschijnsel.
Dit zijn de risicogroepen: Het gaat hier om mensen, patienten, die vaak voor langere tijd aan het bed gekluisterd zijn. Chronisch zieken. Een vermindering van de algehele gezondheidstoestand leidt ook nog eens eerder tot druknecrose. Dwarslaesie- en verlammingspatiënten. Behalve de bewegingloosheid van de patient, is hier ook het ontbreken van pijnsensaties een extra oorzaak. Incontinentie en huidirritatie kunnen de zaak nog verergeren.
Naast de eerder genoemde primaire factoren zijn er ook andere omstandigheden die weefselbeschadiging kunnen versterken. Bloedarmoede, ondervoeding of te weinig vocht (drinken) spelen een versterkende rol. Ook een niet gelijkmatig bedoppervlak, evenals plooien en kruimels of een erg droge huid, te veel douchen of gewassen worden kunnen medebepalend zijn voor het ontstaan van decubitus.

Dreigt toch decubitus? Direct professionele hulp erbij!

Als u thuis de verzorging van een patient op u heeft genomen of wilt nemen, houdt u er dan rekening mee dat bij de eerste vermoedens of tekenen die wijzen op decubitus, snel een professional moet kunnen inschakelen.

Wapens tegen decubitus.

Gebruik bij langdurige verpleging speciale bedden en matrassen. Er bestaan ook heel speciale bedden die verhuurd worden, vaak aan ziekenhuizen. Soms werken die op lucht.
Schuifkrachten proberen te voorkomen.
Verder bestaan er speciale cremes en schutsels (vloeistoffen, emulsies) om preventief mee in de smeren en te masseren. Enerzijds als beschermende laag, anderzijds om de doorbloeding te stimuleren.
Bij decubitus komt het vooral aan op bloeddoorstroming, wanneer nu de huid geplet is zodanig dat er rode plekken of wel wonden ontstaan dan is het opgang komen van de bloeddoorstroming een eerste vereiste. De eiwitbehoefte is bij een dwarslaesie extra groot: eten van noten en peulvruchten is daarom aan te raden.
Bij decubitus verdubbelt de eiwitbehoefte; eiwitrijke drinkvoeding ( van o.a. Nutricia, Nestlé) kan dan nodig zijn. Let op: niet alle verzekeringsmaatschappijen vergoeden dit.
Ook een blaasstimulator kan goed werken daar deze bij het urineren stroomstootjes geeft aan de bil en beenspieren, bij elk urine stoot bewegen de benen en de billen.

Wondverzorging.

Als je een stootwond(je) of een blaar hebt en de wond is open, goed uit laten bloeden en de wond schoon maken, heel goed werkt hierbij ook echinaforce van Dr. Vogel. de wond insmeren met betadine zalf en afdekken met een gaasje Mepitel dit weer afdekken met een steriel gaasje. De wond elke dag schoon maken en het mepitel gaasje schoonspoelen onder de kraan en kan weer op de wond gelegd worden, dit kun je 3x herhalen daarna weer een nieuw gaasje.

Uitkijken dat de wond niet geinfecteerd wordt, bv. bij het in bad gaan kan een wondje al snel geinfecteerd worden, zorg ervoor dat er geen vuil in kan komen, Een wondje op de stuit is hierbij een voorbeeld, altijd goed zorgen bij het schoonmaken dat er geen ontlasting op of in de wond kan komen.

Bij een plek op de benen die al langer aanwezig is, is het zaak zoveel mogelijk het vocht uit de benen te houden, dus steunkousen, een verbandje met of lindebloesemhoning op de wond, en binnen 4-10 weken zou het dicht moeten zijn. Veel omhoog zitten of liggen, ongeveer 5cm boven het hart dan stroomt het vocht weer naar boven, zodat de benen zo slank mogelijk blijven, been bewegers of elektrische spierstimulators, daardoor bevorder je ook weer de bloedsomloop, niet veel maar elk beetje helpt soms. Vocht in de benen is een grootte boosdoener. Flinke opname’s van zuurstof in het lichaam werken ook heel goed op wonden. Je hebt hiervoor speciale tanks waar je in kunt en onder grote druk adem je dan de zuurstof in, dit bevordert de genezing zo’n 10 maal. Maar ook buiten bewegen is erg goed.
Goede verbanden bij decubitus, Cutinova Hydro bestelnr. 66047441 een kaasplak die je op de wond doet.
Of compeed www.jnjconsumer.nl/compeed

Hoe werkt honing op wonden.

Verklaring van dr. Postmes, voor de snelgenezende werking van honing. Honing trekt water aan dus ook wondvocht incl. bacterien en gifstoffen, na verloop van tijd is de honing zo verdund door het water dat je het moet vervangen door nieuwe honing. Honing heeft een zelfsteriliserende werking en het stimuleert de epitheelvorming van de wondranden. Van de wonden behandeld met honing, is na 7 dagen 91% bacterievrij, behandeld met zilversulfadiazine slechts 7%. Tegenwoordig heb je al heel veel soorten wondhoning.

Om de bloeddoorstroming te helpen zijn er een aantal hulpmiddelen.

• Voldoende beweging, bijvoorbeeld met een elektrische of met de hand, beenbeweger, fietsen, sporten, doorbewegen van ledematen, regelmatig liften.
• Rode lamp, welke de bloedvaten verwijd, of zonbruiner om de huid sterker te maken.
• Bewegende kussens welke de huid masseren. Bij zelf massage, dit heel voorzichtig doen zodat het huidweefsel niet beschadigd en alleen de bloedstroom wordt bevordert.
• Goede voeding is natuurlijk heel belangrijk omdat hier de bouwstoffen inzitten om nieuwe huid aan te maken maar ook om infecties tegen te werken. Veel vitamines, vooral Vitamine C, deze bevordert de aanmaak van huidcellen en helpt het lichaam afweerstoffen te maken. Per dag, minimaal 3 gram, nog; beter is 6 gram, en 2x 50mg zink tabletten.
• Tegenwoordig kun je elektrische spier bewegers kopen, sluit je b.v. aan op je kuitspier en dan gaat ie de spier aan en uit trekken waardoor weer de bloedsomloop wordt gestimuleerd.
• S’nachts een wekker zetten zodat je niet de hele nacht op een zij ligt of op je buik slapen b.v. Zie ook de website van Coloplast

Ervaring: Hoe behandelen de revalidatie centra vaak decubitus?

Persoonlijk zou ik niet zo snel naar een revalidatiecentr. gaan wanneer ik een decubitus plek zou hebben. Eerder zou ik het thuis proberen op te lossen, dan wel met een wondverpleegkundige die aan huis komt. En wanneer het niet anders kan, dan naar een ziekenhuis waar ze ervaring hebben met dit soort wonden.

Menigeen die in het revalidatie centrum belandt met decubitus is nog niet jarig. Vaak lig je er langer dan 4 tot 6 maanden in en men doet weinig tot niets aan je. Vaak mag je niets meer bewegen en zegt men dat je alleen stil mag blijven liggen. Dus weinig tot geen therapie maar ook geen doorbewegen van de ledematen. Voor de rest is het ook afzien omdat je vaak ook geen internet aansluiting hebt.
En lukt het dan toch niet met de wond dan gaat men vaak over tot een zwaailap operatie, waardoor je dan ook weer een tijdje moet liggen daar die wond ook weer moet helen.
Resultaat is dat zo iemand heel inmobiel wordt en ook daardoor weer verder afglijdt en div. mankementen krijgt.

Als leek, maar wel ervaringsdeskundig, zou ik zeggen. Beweeg die delen van het lichaam goed door rond de wond en leg de persoon elke dag in de zon met die plek. En behandel de wond met de tegenwoordig betere middelen. En geef zo iemand alle middelen die er zijn, om toch mobiel en sociaal bezig te blijven.
Een mogelijkheid om toch thuis te blijven met een decubitus, is om een wondverpleegkundige elke dag thuis te laten komen. In sommige steden kan dat, zoals in Amsterdam, den Haag en ook Zoetermeer.

Hoe je decubitus op kunt lopen.
Velen van ons zullen zich s’morgens op de wc worstelen en vaak lang op de wc bril blijven zitten, soms om te toucheren of om met een klisma de ontlasting uit de darmen te krijgen. Vaak zit je dan langer dan 15 minuten. Bacterieen die op de bril zitten zullen zich dan in de haarvaatjes in de porieen van de huid vreten en na verloop van dagen krijg je onder de huid een gat, vaak langwerpig zoals een fistel.
Dus probeer lang op de wc zitten te vermijden. Laat je eerder gewoon op bed toucheren of op een andere manier.
Ervaring: nooit meer bang voor Decubitus met honing.

Ik was in Amerika voor een tocht met een aangepaste camper door Californie e.d. De laatste week brak ik m’n bovenbeen doordat ik uit m’n rolstoel viel, dunne botten, je kent het wel. In San Fransisco had men alles mooi in het gips gezet maar bij thuiskomst in NL kreeg ik last van overmatige spasme en gingen we naar het ziekenhuis om het na te laten kijken. Toen men het gips eraf had gehaald bleken er 4 behoorlijke drukplekken te zitten, waarvan 2 stuks al zwart, m’n hart zonk in de schoenen. Maar de wond en gipsmeester vatte het nogal positief op. Het 1e wat hij ging doen was het zwart er uit snijden, hierna volspuiten met honing een mepiteel gaasje er op en afplakken. Na enkele keren verschonen, na 4 weken zag het er al heel mooi uit en na 8 weken was het dicht en bijna niks meer te zien.

Je kunt de tube’s bij de Apotheek bestellen, 54gr Revamil, hydrofiele wondhoning van Pharma deal, voor wond behandeling.

verhaal over Decubitus (1)

Ik heb een dwarslaesie Th 4, maar sinds m’n revalidatie tijd dacht ik het skiën toch te moeten bijhouden. In de winter van 1997 met kerst gingen we met een heel stel vrienden en familie (50st) met een touringcar bus naar de Franse Alpen. Op de heenreis zat het niet echt mee, het werd een zit van zo. n 18uur, normaal ben ik daar wel secuur om m. n roho luchtkussen onder m. n billen te doen, maar de stoelen voelden goed zacht aan en ik dacht dat het wel zou gaan.
Helaas, s’avonds toen ik op bed lag en m. n billen ging inspecteren met een spiegel zat er op elke bil een rode plek van 10cm doorsnede en in de bilnaad was het een open wond, waarschijnlijk had het vel tussen de broek gewoon knel gezeten.
Gelukkig was het mooi weer, en s. morgens ben ik in de kamer op bed in de zon gaan liggen met blote billen. S. avonds ingesmeerd met echinacin een homeopathische zalf. In het begin droeg de wond heel erg met wondvocht en de rode plekken trokken per dag iets weg. S. middags ging ik toch skien om toch ook het bloed te laten circuleren, na de week vakantie thuisgekomen waren de rode plekken kleiner geworden tot 5cm doorsnede.
Thuis een rode lamp gekocht de z.g.n. Infrafil lamp. Deze 2x 15 minuten per dag op de billen gezet. De rode lamp heeft de eigenschap dat het de bloedvaten verwijd dus hierdoor heel goed voor dit soort plekken. Na 2 dagen thuis was de open plek dicht en niet meer open geweest.
En na 2 weken thuis bijna geen rode plekken meer alleen de randen kon je nog zien. Dus na 5 weken weinig of geen last meer gehad. Wel gebruikte ik 6 gram vit. C en 100mg zink per dag.

Verhaal over decubitus (2)

Dit is een verhaal wat in de ketting heeft gestaan, en is van de fam. Hak. Meneer Hak komt van vakantie terug met de auto uit Spanje en voelt zich niet erg lekker en denkt dat het van de reis komt, maar heeft een dwarslaesie t.g.v. een virus in het ruggemerg. aug.1990 Krijgt een roho kussen tegen decubitus in z’n rolstoel. Maar krijgt een onschuldig schaafplekje op z’n stuit okt. 1991. De arts schrijft voor strikte buikligging en niet bewegen voor gedurende 6 weken.
Dit werden 6 maanden. Toen naar reva centrum, ook weer buikligging en bedrust. Toen alweer 1992, zwaailap operatie in het academisch ziekenhuis. Hierna weer 3 maanden in reva centr. met steeds buikligging en bedrust. Toen de Hr. Hak naar huis ging vroeg hij aan de arts wat de oorzaak kon zijn, en deze vertelde letterlijk dat het kwam door onvoldoende doorbloeding.
Na 6 weken thuis weer open en weer naar een zieken huis in Nijmegen, hiervandaan naar Utrecht ziekenhuis en weer een zwaailap operatie. Hierna 3 maanden 24 uur p/dag weer bedrust en buikligging.
Na een half jaar begon het opnieuw en herhaalde alles nog eens 2 keer. Dit heeft 4 jaar geduurd.

Toen het even goed ging is men naar de SUPPORT beurs van 1996 geweest en kwam men in contact met de Firma Doove Medical en deze hadden de volgende theorie en kussens.
De decubitus komt door te weinig doorbloeding, dus moet je daar wat aan doen, d.m.v. masserende kussens e.d.en bewegen e.d. Hierna is het gelukkig goed gegaan en is men zelfs alweer met vakantie geweest.
Conclusie de heren artsen, chirurgen, neurologen, huidspecialisten, weten er nog maar heel weinig van. Als je naar een arts gaat voor decubitus probeer mee te denken, voorstellen en dingen aan te dragen waarvan je denkt dat het misschien kan helpen want je leven staat op het spel.
Deze man heeft geluk gehad 1 omdat z’n nieren e.d. het niet begeven hebben, zelf heb ik meegemaakt dat iemand eronder door ging doordat z’n nieren het begaven vanwege de vele medicamenten e.d. En 2 omdat hij iemand tegen het lijf liep die er verstand van had.

Heeft u ook ervaringen met het genezen van decubitus?
Laat het ons weten, we moeten van elkaar leren.